पुणे: (राजश्री आतकरे): भारताच्या ऑटोमोटिव्ह उत्पादन क्षेत्राला जागतिक स्तरावर घेऊन जाण्यासाठी नवकल्पना, शाश्वतता आणि औद्योगिक वाढीचा एक महत्त्वाचा अध्याय आज पुण्यात मोटोटेक २०२५ (Mototech 2025) परिषदेसह सुरू झाला. दोन दिवसांच्या या प्रमुख एक्स्पो आणि कॉन्फरन्समध्ये ओइएम कंपन्या, घटक उत्पादक, ऑटोमेशन नेते आणि धोरणनिर्माते एकत्र आले, ज्यातून ‘जागतिक स्पर्धात्मक ऑटोमोटिव्ह हब’ बनण्याच्या भारताच्या ध्येयाला नवी चालना मिळाली.
गुणवत्ता, शाश्वतता आणि डिजिटायझेशनवर भर
परिषदेची सुरुवात अशोक लेलँडचे उपाध्यक्ष आणि सेंट्रल क्वालिटी प्रमुख, सचिन गोयल, यांच्या “क्वालिटी इन द ऑटोमोटिव्ह मॅन्युफॅक्चरिंग लँडस्केप” या विषयावरील प्रमुख भाषणाने झाली. दिवसभर चाललेल्या सत्रांमध्ये ‘शाश्वत उत्पादन’, ‘डिजिटल प्रॉडक्ट डेव्हलपमेंट’ आणि ‘शॉप-फ्लोर ऑटोमेशन’ यांसारख्या आधुनिक संकल्पनांवर भर देण्यात आला. डेटा, डिझाइन आणि अचूक अंमलबजावणीच्या संगमातून स्पर्धात्मकतेची नवी व्याख्या येथे मांडण्यात आली.
कोविडनंतरची धोरणात्मक संधी
परिषदेचे सल्लागार शैलेंद्र गोस्वामी (सीएमडी, पुष्कराज ग्रुप) यांनी पुणे हे खरे ऑटोमोटिव्ह हब असल्याचे नमूद केले. ते म्हणाले, “कोविडनंतरच्या ‘चायना+१’ धोरणामुळे भारताला मोठी धोरणात्मक संधी मिळाली आहे. आपली बौद्धिक ताकद आणि जगातील सर्वात मोठे मनुष्यबळ वापरून मोठ्या प्रमाणात उत्पादन वाढवले, तर भारत जागतिक मंचावर नक्कीच अग्रस्थानी राहील.” त्यांनी ‘इंडस्ट्री ४.०’ आणि ‘५.०’ च्या युगात सायबर-फिजिकल सिस्टीम्ससोबत मानवी बुद्धिमत्ता आणि ‘एआय-सक्षम स्मार्ट मॅन्युफॅक्चरिंग’चे महत्त्व अधोरेखित केले.
अखंड पुरवठा साखळीची गरज
स्पर्धात्मकतेच्या दृष्टीने डॉ. राकेश सिंग (चेअरमन, इन्स्टिट्यूट ऑफ सप्लाय चेन मॅनेजमेंट) यांनी पुरवठा साखळीच्या (सप्लाय चेन) महत्त्वावर भाष्य केले. “भारत जागतिक मागणी पूर्ण करणारे मोठे उत्पादन केंद्र बनत आहे. ही वाढ टिकवण्यासाठी सक्षम, एंड-टू-एंड सप्लाय चेन आवश्यक आहे,” असे ते म्हणाले. सप्लाय चेन म्हणजे केवळ मालवाहतूक नाही, तर ‘सोर्सिंग’पासून ग्राहकांपर्यंतचा संपूर्ण प्रवाह, जो खर्च, गती आणि नफ्यावर आधारित असतो. त्यांनी आयओटी, एआय/एमएल, एआर आणि डिजिटल ट्विन्ससारख्या तंत्रज्ञानाचा वापर करून कार्यक्षमता वाढवण्यावर भर दिला.
विद्युतीकरण आणि ‘देश प्रथम’ दृष्टीकोन
मोबिलिटी क्षेत्रातील उद्योजकतेवर बोलताना उदय नारंग (सीएमडी, ओमेगा सेइकी मोबिलिटी) यांनी ‘देश प्रथम’ या घोषाला कृतीत उतरवण्याचे आवाहन केले. ते म्हणाले, “भागीदाऱ्या जपान, कोरिया किंवा युरोपसोबत करा, पण उत्पादन भारतातच करा—फक्त आयात करून असेंब्ली करू नका.” मोबिलिटी क्षेत्रात ‘टोटल कॉस्ट ऑफ ओनरशिप’ (TCO) निर्णायक ठरेल आणि ईव्हीचे (EV) TCO जेव्हा आयसीओपेक्षा (ICO) कमी होईल, तेव्हा ग्राहक निश्चित बदलतील. तरुण, महत्त्वाकांक्षी लोकसंख्या आणि महिलांचा वाढता सहभाग ही भारताची सर्वात मोठी ताकद असून, या ऊर्जेचा उपयोग उद्योजक निर्मितीत करायला हवा, असे त्यांनी स्पष्ट केले.
तंत्रज्ञानाचे भव्य प्रदर्शन
परिषदेच्या प्रदर्शन विभागात युनिव्हर्सल रोबोट्स, एटीआय मोटर्स, ट्रायम टूलरूम, यश डायनॅमिक्स, श्नायडर इलेक्ट्रिक, वॅगो इंडिया, जेंडामार्क, डाल्मेक, मार्पॉस आणि इतर अनेक कंपन्यांनी त्यांचे अत्याधुनिक तंत्रज्ञान उपाय सादर केले. कोलॅबोरेटिव्ह रोबोटिक्सपासून डिजिटल असेंब्ली आणि क्वालिटी कंट्रोलपर्यंत अनेक अत्याधुनिक उपायांचे सादरीकरण हे मोटोटेक २०२५ चे मुख्य आकर्षण ठरले.
