पुणे: ७० वर्षीय महिलेला ‘हाय-रिस्क’ ओपन-हार्ट शस्त्रक्रियेतून वाचवण्यासाठी कार्डिओलॉजिस्ट्सनी केली दुर्मीळ ‘बलून-असिस्टेड BASILICA’ सह TAVI प्रक्रिया.
पुणे: मणिपाल हॉस्पिटल्स खारडी, पुणे येथील कार्डिओलॉजिस्ट्सनी हृदयविकाराच्या गुंतागुंतीच्या केसमध्ये यश मिळवले आहे. गंभीर Aortic Stenosis आणि अनेक शारीरिक उपव्याधींनी (comorbidities) त्रस्त असलेल्या एका ७० वर्षीय महिलेवर डॉक्टरांनी यशस्वीरित्या जीव वाचवणारी ‘बलून-असिस्टेड BASILICA’ (Balloon-Assisted BASILICA) सह ट्रान्सकॅथेटर एओर्टिक वाल्व इम्प्लांटेशन (TAVI) ही दुर्मीळ आणि अत्याधुनिक प्रक्रिया पार पाडली.
रुग्णाला लठ्ठपणा, उच्च रक्तदाब, हायपोथायरॉईडीझम, COPD आणि OSA यांसारखे आजार होते. गंभीर Aortic Stenosis मुळे त्यांना श्वास घेण्यासाठी त्रास आणि छातीत दुखत होते. त्यांची ‘ओपन हार्ट वाल्व रिप्लेसमेंट’ शस्त्रक्रिया अत्यंत उच्च जोखमीची आणि मृत्यूची शक्यता वाढवणारी होती. त्यामुळे, कुटुंबाने कमीत कमी आक्रमक (minimally invasive) प्रक्रियेला प्राधान्य दिले, आणि डॉक्टरांनी TAVI (Transcatheter Aortic Valve Implantation) ची शिफारस केली.
नेमकी काय होती गुंतागुंत?
या प्रक्रियेबद्दल बोलताना, डॉ. तन्मय येरमल जैन, सल्लागार इंटरव्हेन्शनल कार्डिओलॉजिस्ट, मणिपाल हॉस्पिटल्स, खारडी म्हणाले, “रुग्णाचे वय, उपव्याधी आणि कोरोनरी आर्टरीमध्ये अडथळा (coronary artery obstruction) येण्याची अधिक शक्यता यामुळे हे प्रकरण खूप उच्च जोखमीचे होते. रुग्णाच्या हृदयधमनीची रचना (cardiovascular anatomy) खूप जटिल होती: संकुचित व्हॉल्व्ह (narrow sinuses of Valsalva), कॅल्शियम जमा झालेले वाल्व्ह लीफलेट आणि कोरोनरी आर्टरीजची खाली असलेली जागा यामुळे TAVI प्रक्रियेदरम्यान कोरोनरी आर्टरी ब्लॉक होण्याची शक्यता जास्त होती.”
‘BASILICA विथ TAVI’ तंत्रज्ञानाचा वापर
ही गुंतागुंत कमी करण्यासाठी, डॉक्टरांनी ‘बलून-असिस्टेड BASILICA’ तंत्र वापरण्याचा निर्णय घेतला. डॉ. जैन पुढे म्हणाले, “या प्रक्रियेत, इलेक्ट्रिक गाईडवायर्सचा वापर करून आणि बलूनच्या मदतीने खराब झालेले वाल्व्ह लीफलेट हेतुपुरस्सर विभाजित (split) केले जाते. यामुळे रक्तप्रवाह सुरळीत राहतो आणि वाल्व्ह कोरोनरी आर्टरीचा प्रवाह अडवण्यापासून वाचवते. त्यानंतर खराब झालेल्या Aortic वाल्व्हच्या जागी नवीन वाल्व्ह बसवण्यात आले.”
ही गुंतागुंतीची प्रक्रिया पायाच्या माध्यमातून, बाहेर कोणतेही मोठे टाके न घालता करण्यात आली. रुग्णाला दुसऱ्याच दिवशी हालचाल करण्याची परवानगी मिळाली आणि चौथ्या दिवशी त्यांना सुरक्षितपणे डिस्चार्ज देण्यात आला.
रुग्णालयाचे मत
श्री. परमेश्वर दास, हॉस्पिटल डायरेक्टर, मणिपाल हॉस्पिटल्स, खारडी म्हणाले, “TAVI सह बलून-असिस्टेड BASILICA ही इंटरव्हेन्शनल कार्डिओलॉजीतील अत्यंत गुंतागुंतीची आणि क्वचितच केली जाणारी प्रक्रिया आहे. आम्ही आमच्या रुग्णाला हा प्रगत, किमान आक्रमक पर्याय देऊ शकलो आणि सुरक्षित परिणाम साधला याचा आम्हाला अभिमान आहे. हे प्रकरण दुर्मिळ आणि गुंतागुंतीच्या हृदयविकाराच्या प्रक्रियेमध्ये अचूकता आणि सुरक्षिततेसह कार्य करण्याची आमची क्षमता दर्शवते.”
ही यशस्वी शस्त्रक्रिया डॉ. तन्मय येरमल जैन, डॉ. सूरज नरसिम्हन आणि मणिपाल हॉस्पिटल खारडी पुणे येथील कार्डिओलॉजी टीमने केली.
